|
Tramcolumn
93
EEN TRAM NAAR AMSTELVEEN?
(030111)
door en met foto's van Tom Mulder -
tommulder@amsterdamsetrams.nl
Als je tegen mij in 1961
bij de opheffing van lijn 5 naar het Amstel Station had gezegd, dat we
over een aantal jaren een nieuwe lijn 5 zouden hebben, die naar
Amstelveen zou gaan, had ik je niet geloofd en je een fantast genoemd.
Toen zaten we in een tijd,
dat het woord TRAM een ouderwetse klank en geen toekomst had. Het
toverwoord voor Amsterdams openbaar vervoer was toen metro. Nu, in 2010,
is lijn 5 naar Amstelveen de succesvolste tramlijn van het GVB met meer
dan 40.000 passagiers per dag en is er voor lijn 5 zelfs speciaal
materieel, de tweerichtingserie 901-920 en de tweerichting Combino’s
2201-2204. Terwijl de gemeente Amstelveen maar ternauwernood akkoord
ging met de Amsterdamse tramplannen.
De 901-920 waren de eerste beruchte
‘trapwagens’ in de Amsterdamse geschiedenis. Door de toename van de vele
passagiers werden de Amstelveen Combino’s pas besteld toen ook de andere
Combino’s kwamen. De tweerichtingstrams waren noodzakelijk omdat de
gemeente Amstelveen eerst niet meer ruimte voor een Amstelveens lijn
5-eindpunt beschikbaar wilde stellen. Zoals we allemaal weten had
Amsterdam al twee maal eerder een lijn 5 gehad.
Voor de tweede
wereldoorlog was er een lijn 5 van de Oostzaanstraat helemaal naar de
Weesperzijde en vervolgens in 1939 naar het Amstel Station. Na de oorlog
was er nog maar een klein lijn 5-je over, dat het Amstel Station en het
Centraal Station verbond en waar de Utrechtenaren furore maakten. Op 17
september 1961 werd de klassieke en bescheiden lijn 5 opgeheven door
werkzaamheden, die met de aanleg van de IJ-tunnel te maken hadden. Na
protest van de Amsterdamse bevolking keerde een paar maanden later lijn
5 weer terug. Maar toen als spitsuurtramlijn.
 |
 |
De Weesperstraat werd niet
meer aangedaan. De Utrechtsestraat kwam hiervoor in de plaats. Lijn 5
hield het toen vier jaar uit. Opnieuw was bij de terugkomst in 1978 lijn
5 een en al bescheidenheid. Met maar vier trams werden door lijn 5 het
CS en Station Zuid verbonden. Eerst werd via de Vijzelstraat en later
via de Leidsestraat en de Overtoom gereden. Later, in 1992, werd de
Overtoom geruild met de Paulus Potterstraat en vervolgens werd naar
Amstelveen getramd. Maar toen was dus lijn 5 al lang weer een echte
tramlijn.
Vanaf 1990 werd doorgereden naar Amstelveen. Het opvallende
aan het karakter van lijn 5 zijn, vanaf Station Zuid, de mooie vrije
baan en de haltes/perrons waar ook de metrorijtuigen stoppen. Maar die
metrorijtuigen hebben een andere instaphoogte en stoppen dus iets later
of eerder. De haltes/perrons hebben twee verschillende instapniveau‘s en
er is een apart beveiligingsysteem met lichten. Lijn 5 is eigenlijk een metram
geworden.
 |
 |
Waren er in Amstelveen eerst
twee eindpuntsporen. Later is er een derde spoor bijgekomen. Vanwege de
bouw van de metro naar Station Zuid is lijn 5 nu verbannen naar een
ouder deel van de route, die door de nieuwe, kleine lijn 5 in het begin
werd gebruikt. De geschiedenis van lijn 5 kenmerkt zich door enorme
bergen en diepe dalen. Het is van toepassing op de grote lijn 5 van voor
de tweede wereldoorlog, de kleine lijn 5 tussen 1945 en 1961 en de
laatste lijn 5 naar Amstelveen. In de meeste gevallen is er een
duidelijk verband in de lijnenloop van opnieuw ingestelde tramlijnen.
Lijn 5 is daarop een grote uitzondering, die zelfs de gemeentegrens
overschrijdt en ook nog de drukste tramlijn van Amsterdam werd.
Eventuele fouten voorbehouden
(red.)
 laat een berichtje achter |
