Bijdragen van Tom Mulder
Geheugen van de Amsterdamse tram

<< terug naar index Tramcolumns

volgende column >>

Tramcolumn 91

Share |

DE DYNAMIEK VAN HET GVB  (191210)
door en met foto's van Tom Mulder -
tommulder@amsterdamsetrams.nl

Er zijn tramlijnen in het wereldberoemde Amsterdam waar eigenlijk niemand over praat. Over deze lijnen valt soms decennia lang ook niets te zeggen. Dit zijn de zogenaamde ‘saaie’ tramlijnen! Niemand heeft het er over, omdat er eigenlijk nooit wat mee gebeurt. En ik hoor je denken aan deze lijnen zonder dat we dat hebben afspraken. Tot nu toe dan!

Hier is het lijstje. Het wordt een soort hitparade van Amsterdamse tramlijnen. De ‘saaie’ lijnen eerst: Ik begin met lijn 24 (waar bijna 75 jaar op de route niets bijzonders mee gebeurde), gevolgd door lijn 25, lijn 16, lijn 4, lijn 26, lijn 9, lijn 12, lijn 7, lijn 13, lijn 14, lijn 5, lijn 17, lijn 3, lijn 10, lijn 2 en lijn 1. Het lijstje is gebaseerd op onder meer de lengte, drukte, route, materieel en de geschiedenis van de lijnen. Natuurlijk kun je over dit lijstje discussiëren.

Maar we zitten toch grotendeels, denk ik, op een ‘lijn’. Het kenmerk ‘saai’ hadden de tramlijnen ook veertig jaar geleden. Helemaal toen de spectaculaire materieelverdeling van de winterdienst 1963/1964 nog niet was ingegaan en de ‘saaie’ lijnen extra saai waren door de vele saaie drie-assers en de toen nog nieuwe dus saaie dubbelgelede wagens.

Ook de lijnen 1 en 2 waren saai met de enkelgelede wagens en de losse drie-assers. Vooral van de avond- en weekenddienstregelingen ging iedereen gapen. Want toen waren ook de drie-asssers naar binnen. Het leek toen of deze vaste materieelverdelingen eeuwen zouden duren. Maar niets duurt eeuwig! De Amsterdamse tramwereld schrok wakker uit deze saaie materieelverdelingen toen met de nieuwe winterdienst van 1963 het GVB opnieuw ging leven.

Je kwam toen ogen en tijd te kort om alle veranderingen te volgen. Want de blauwe wagens werden nu over het hele net uitgespreid, behalve lijn 17. Lijn 27 was natuurlijk een afgeleide van lijn 17. De lijnen 1 en 2 werden vervolgens met de jaren helemaal niet saai meer door de verlengingen van lijn 2 en de nieuwe route van lijn 1 naar Osdorp in plaats van naar het saaie Stadionplein. Omdat de enkelgelede wagens daardoor langer werden, waren ze daardoor ook stoerder.

Aan de andere kant van de stad had je natuurlijk de saaie lijnen 4, 9 en 25, waar vervolgens ook het een en ander mee gebeurde. De lijnen 4 en 9 werden verlengd. De omleiding van lijn 25 via de Ceintuurbaan is vanzelfsprekend tijdelijk in verband met de bouw van de metro. Maar ook in west was het raak door eerst de verlegging en oplenging van lijn 13, inmiddels lang geleden, waar na jaren lijn 7 dat voorbeeld volgde.

Het is opvallend, dat de radicaallijnen 3, 7 en 10 in dit fantasieoverzichtje niet opvallend worden genoemd. Dat zegt genoeg! Zij zijn een onderdeel van de dynamiek van het GVB! Daarom zou het ook onverstandig zijn om lijn 3 in tweeën te knippen, waar over werd gediscussieerd.

Plannen die werden gelanceerd en die zouden worden uitgevoerd, nadat de metro ooit in gebruik zou worden genomen. Lijn 5 naar Amstelveen kenmerkte het nieuwe en moderne karakter van het GVB. Door het eigentijdse van het GVB is er nu ook weer een zeer moderne lijn 26 met een totaal nieuw aangelegde route.

Zo we merken is het trambedrijf een dynamisch en trots bedrijf, dat met het ritme van de stad meegroeit en meerijdt. En in alle windrichtingen. Als je de GVB-historie naleest, merk je dat dat als (zelfstandig) gemeentebedrijf, al 110 jaar het geval is! Met ups en downs!

Eventuele fouten voorbehouden (red.)

 
<< terug naar index Tramcolumns

volgende column >>

omhoog

laat een berichtje achter

 

Bezoekersteller

eXTReMe Tracker