EENLINGEN (050710)
door Tom Mulder - tommulder@amsterdamsetrams.nl

In de Amsterdamse tram en busgeschiedenis zaten er constant vreemde eenden in de bijt. Dat zal wel altijd doorgaan. Om uiteraard bij de tram te beginnen: als je lijn 27 hebt meegemaakt en een fanatieke tramhobbyist was, zul je weten, dat van de kopkoersborden er een heel bijzonder was. Want de kopkoersborden van lijn 27 hadden normaal gesproken een belettering in de witte kleur.

Uit de "handmade" collectie van Cor van Mechelen
lees meer over kop- en zijkoersborden >>

De zwarte letters van het kopkoersbord van lijn 27
Fragment foto Tom Mulder

Er was bij deze lijn 27-borden een uitzondering. Een van kopkoersborden had ZWARTE letters. Waarom weet niemand, maar ik denk per ongeluk. Om dat een deel van mijn jeugd zich in de Spaarndammerbuurt voltrok. hadden tram en buslijn 12 mijn volle belangstelling.
Van de busserie 71-85 was er een bus met een wit stuur in plaats van een zwart, zoals de andere. Ook het dasboard was anders. Bij de andere bussen was het zwart van kleur. Bij de 80 had het dashboard een beige kleur. De reden volgens de busbestuurders toen was, dat deze 80 op een autobustentoonstelling schijnt te hebben gestaan. Op de twee-assige bijwagens werden overal de cijfers van het oude type gebruikt, maar er was een uitzondering: de 792. De 792 had cijfers van het nieuwe type.

De 792 eind zestiger jaren op het Stationsplein
uit prentbriefkaarten van Jeroen Epema >>

Er reed officieel eenmaal, zoals we inmiddels weten, een twee-assig tramstel op lijn 17, de 453 was de motorwagen. Later is het fenomeen herhaald met hobbyritten met blauwe wagens op lijn 17. Zoals we meldden in deze stukjes reed er eenmaal, nota bene op de eerste officiële tramlijn 17-dag 10 september 1962, een enkelgelede op lijn 17, de 557.

de 453 op lijn 17
fotograaf Tom Mulder

Bij de hoge blauwe was er een wagen, die het duidelijkst herkenbaar was. Zelfs op grote afstand. We praten hier over de 458, waarbij het rijtuigcijfer op het voorbalkon beschadigd was. (Bij de hobbyisten was destijds de discussie of de 458 of de 475 de snelste blauwe was). De 5 van 458 had zijn goudkleurige glans jarenlang volkomen verloren, waardoor je alleen de 4 en de 8 de duidelijk zag.

de 458: glansloos de snelste?
fotograaf Tom Mulder

de 459 met een scheef voorbalkon
fotograaf Tom Mulder

Broertje 459 was de enige hoge blauwe met een scheef voorbalkon. De 601 was de enige dubbelgelede, die niet als dubbelgelede maar wel als enkelgelede 551 in de jaren ’50 werd gefabriceerd. Zijn andere broers en zusters volgden in de jaren 70 zijn voorbeeld. Bij de dubbelgelede wagens was een exemplaar van de serie 635-669 met andere deuren dan zijn soortgenoten en dat was de 660.

De dubbelgelede 660
foto Tom Mulder

Alle deuren hadden een grotere ruit. De dubbelgelede 886 was de enige dubbelgelede tram, die tijdelijk weer onder zijn oude nummer 586 heeft gereden, omdat het middenstuk werd gebruikt bij de voorbereidingen van een lagere instap bij de serie 901-920. Toen hadden we er weer een kleintje bij.
Bij de 841 is er tijdelijk een proef genomen met andere draaistellen waarbij vooral de kleinere wielen bij het achterste draaistel opvielen.
Bij de 602-634 was de 614 de eerste gelede wagen, die het slachtoffer was van een brand en vervolgens niet meer terugkeerde. Natuurlijk zijn er in de loop der jaren nog meer uitzonderlijke gebeurtenissen met het materieel geweest.

De 614 was de eerste tram die door brand verloren ging - Rooseveltlaan, 12.2.1961
fotograaf Cor Fijma
Lees ook de historie van tramlijn 4 >>

Ik weet nog goed, dat de eerste drie-asser (492) bij de Remise Havenstraat naar buiten reed met een grote filmkast. Later volgden er natuurlijk meer. Dit was zo maar een greep uit het materieel van het GVB waar het, volgens de hobbyisten, het meest omdraait. Want was is een vervoerbedrijf zonder trams en bussen? Dat zou saai zijn!

Eventuele fouten voorbehouden (red.)

 

<< terug naar index Tramcolumns

volgende column >>

laat een berichtje achter