Bijdragen van Tom Mulder
Geheugen van de Amsterdamse tram

<< terug naar index Tramcolumns

volgende column >>

Tramcolumn 35

Share |

Wisselende wissels (101109)
door Tom Mulder -
tommulder@amsterdamsetrams.nl

De afgelopen maanden heb ik de 411 en de 440 regelmatig genoemd in deze stukjes. Beide trams waren natuurlijk buitenbeentjes geworden en eigenlijk voor de liefhebbers waren de 411 en de 440 min of meer afgeschreven. Niemand had hun plotselinge terugkeer verwacht.

Hetzelfde ‘buitenbenerige’ gold voor de 406, 418, 421 en 457. Het was prachtig om ze te zien rijden met de zittende bestuurders. Hoewel de bestuurderszitplaatsen natuurlijk verre van comfortabel waren als je ze vergelijkt met de bestuurdersplaatsen van 2009. Want die kun je echt heel chique noemen.


Foto: Tom Mulder

Toch waren de ‘oer’wagens erg onhandig in gebruik. Het grote wiel van de schakelkast kostte de meeste bestuurders redelijk wat moeite om ze te bedienen. De handrem was meestal niet comfortabel en die handrem zag je natuurlijk terug bij de andere blauwen en ook bij de drie-assers. Volgens de officiële GVB instructies diende je de handrem al aan te trekken als de wagen nog in beweging was. Met de handrem bracht je de wagen tot stilstand. Vooral op hellende straatgedeelten, zoals op bruggen, had je een flinke klus om de (volle) wagen te stoppen. Maar wat dacht je van de elektrische wissels?


Foto: Tom Mulder

Tegenwoordig gaat alles, lijkt het, bijna automatisch. Maar hoe vaak zag je niet, dat de bestuurders de verbouwde wagen uitmoesten kruipen om de wissels met handkracht om te zetten. Het effect van een omgegooid wissel in de regen was erg komisch. Maar het ging verre van comfortabel. Ze kropen bijna uit hun verbouwde bestuurdersplaats tevoorschijn. Natuurlijk altijd vergezeld van het beroemde wisselijzer, dat zich aan de zijkant van de cabine bevond. Als je als bestuurder op een wissel naar links moest, diende je voor het wissel dit deel zonder stroom te passeren.


Foto: Tom Mulder

Als je in tegenstelling naar rechts wilde, moest je er voor zorgen, dat je het wisselgedeelte met stroom benaderde. Ik zit me hier af te vragen wat je zou moeten doen op een sterk regenachtige dag als je het wissel helemaal niet kon zien omdat het was verborgen in een flinke diepe regenplas? Vroeger hadden de bestuurders twee wisselijzers. Je had het gebruikelijke ijzer, dat eigenlijk het wissel omwrikte. Maar destijds had je nog een ander wisselijzer. Dat was voor wissels die met gewichten werkten. Als bestuurder diende je in het midden van het wissel je wisselhaak in een oog onder de grond te haken om op die manier het wissel om te gooien. Je moet je niet voorstellen wat je allemaal moest doen als alle wissels op het CS dienst weigerden. Iets wat ik me goed herinner op het stationsplein in het verleden. Die bijzondere wissels met de gewrichten zaten op niet-courante plekken. Ik heb ze nooit geteld maar hoeveel elektrische wissels zou het GVB voor de tram hebben?

VERVOLG DIASHOW: DE BOLKOPPEN VAN TOM MULDER

5 willekeurige afbeeldingen
Alle foto's gemaakt door Tom Mulder in de jaren '90
Voor het bekijken van deze foto's is een Flash Player vereist

Eventuele fouten voorbehouden (red.)

Lees ook: Werken aan de weg elders op deze site >>

 
<< terug naar index Tramcolumns

volgende column >>

omhoog

laat een berichtje achter

 

Bezoekersteller

eXTReMe Tracker