Bijdragen van Tom Mulder
Geheugen van de Amsterdamse tram

<< terug naar index Tramcolumns

volgende column >>

Tramcolumn 113

Share |

DE LEGENDARISCHE CENTRALE WERKPLAATSEN  (220511)
door en met foto's van Tom Mulder -
tommulder@amsterdamsetrams.nl

Vele decennia lang waren de Centrale Werkplaatsen, een officieel Rijksmonument aan het Bellamyplein, midden tussen drukke Amsterdamse woonbuurten en vlakbij de populaire dagmarkt de Ten Katestraat, het kloppende technische hart van het GVB. De CW hadden eigenlijk twee belangrijke toegangen. Een officiële in de Tollensstraat, of eigenlijk min of meer in de drukke winkelstraat de Kinkerstraat en een aan de achterzijde van het GVB-complex aan het Bellamyplein.

Natuurlijk gebeurde het dagelijkse GVB-reilen en zeilen vanuit het hoofdkantoor aan de Stadhouderskade nr.1, dat later wegens ruimtegebrek werd verlaten. Daarvoor kwam het nieuwe tijdelijke hoofdkantoor aan de Prins Hendrikkade in de plaats in afwachting van de nieuwbouw in Sloterdijk. De toegang van de trams tot de CW vond plaats op het Bellamyplein om de eenvoudige reden, dat hier de rails lagen, die de trams een verbinding gaven met de Bilderdijkstraat. Op het Bellamyplein lag ook een kringspoor met bovenleiding wat destijds handig was om korte proefritten te maken. De rails hadden echter ook een geheel andere historische achtergrond. Lijn 13 had hier korte tijd haar eindpunt. Dat was van september 1921 tot oktober 1922.

Het gebouwencomplex kwam in 1902 in gebruik en werd gebouwd met een dubbele bestemming. Remise voor 135 trams over 21 korte sporen en een centrale werkplaats tot de Remise Lekstraat de stallingruimte overnam. Je moet natuurlijk wel beseffen, dat de trams toen een heel stuk korter waren dus er pasten er meer in. Uiteraard werden vanuit de CW veel proefritten gemaakt maar dat gold ook voor de beide grote remises, Remise Havenstraat en Remise Lekstraat, waar ook veel onderhoud- en reparatiewerk en zelfs schilderwerk gebeurden.

Die remisewerkzaamheden in zowel de Havenstraat als de Lekstraat namen in de loop van de jaren alleen maar toe tot de nieuwe Hoofdwerkplaats Tram in Diemen in gebruik werd genomen. De trams konden over de verschillende sporen van de oude CW worden verplaatst via een traverse. Net zoals dat in de nieuwe Hoofdwerkplaats Tram gebeurt. De bediening van de traverse gebeurde via een Siemens tramschakelkast. Het opvallende van de CW was, dat hij vanuit alleen de noordelijke richting in de Bilderdijkstraat te bereiken en via de zuidelijke richting te verlaten was.

Dus het personeel moest eerst naar het Frederik Hendrikplantsoen om een rondje te maken om op die manier het Kwakersplein en vervolgens het Bellamyplein te bereiken. Ik kan me bijvoorbeeld herinneren, dat de tussengedeelten van de tweedelige 552-587 in Amsterdam arriveerden. Zij moesten als het ware in optocht eerst als het ware een Amsterdamse rondrit maken voordat ze in de CW arriveerden. Dat zal in de historische lijn 13-dagen wel anders zijn geweest. De wissels in de Bilderdijkstraat waren zo geslepen, dat je er met hoge snelheid overheen kon rijden. Vanuit deze drie punten werden er door de stad proefritten gemaakt. Leswagens kwamen altijd via de Remise Havenstraat in de stad. In de Havenstraat was/is dus ook de afdeling opleidingen gevestigd. De opleiding voor trambestuurder duurt ongeveer 6 weken.

Eventuele fouten voorbehouden (red.)

 
<< terug naar index Tramcolumns

volgende column >>

omhoog

laat een berichtje achter

 

Bezoekersteller

eXTReMe Tracker