TRAMS NAAR SLOTERMEER EN GEUZENVELD
Erik Swierstra
contact e-mailadres: erikswierstra@amsterdamsetrams.nl

Op 30 september 2004 was het precies een halve eeuw geleden dat tramlijn 13 naar Slotermeer ging rijden. Twee jaar nadat de eerste bewoners hun huizen in de nieuwe tuinstad hadden betrokken konden zij ook per tram van en naar Slotermeer.

1. Gelede wagen 672 passeert de boog van de Slotermeerlaan naar de Burgemeester de Vlugtlaan; 1 oktober 1974.
Foto: Erik Swierstra.

Lijn 13 was in 1950 al vanaf het Mercatorplein naar het Bos en Lommerplein verlengd, maar de grote verlenging naar Slotermeer was de eerste uitbreiding van het tramnet buiten de Ringspoordijk en naar de Westelijke Tuinsteden.

2. De laatste dag dat lijn 13 zijn eindpunt had aan het Sloterpark voor de verlenging naar Geuzenveld. De juist gereviseerde en geel geschilderde gelede wagens 854 en 855; 12 oktober 1974.
Foto: Erik Swierstra.

Al in de tekeningen van het Algemeen Uitbreidings Plan van 1935 kwamen tramlijnen in de Westelijke Tuinsteden voor. Op het eerste uitgewerkte plan voor de tuinstad Slotermeer uit 1939 staan twee tramroutes ingetekend. Een vanaf het Bos en Lommerplein via de latere Burg. de Vlugtlaan naar de rotonde bij de Anthony Moddermanstraat en een vanaf de Jan van Galenstraat naar de latere Burg. Roellstraat en verder naar de nog te ontwerpen wijk Geuzenveld.

3. Ook de drieassige bloedneustramstellen waagden zich op de nieuwe trambaan naar Geuzenveld. Het stel 939 + 958 op de Burgemeester Roellstraat; 7 november 1974.
Foto: Erik Swierstra.

Het heeft uiteindelijk een halve eeuw geduurd voordat deze laatste route er geheel was. De aanleg van de rails voor lijn 13 in de Burg. de Vlugtlaan en Slotermeerlaan startte in het voorjaar van 1954 en enkele maanden later kon de nieuwe tramlijn in gebruik genomen worden. Het eindpunt bij de Sloterplas lag nog in een kale vlakte.

4. De aanvankelijk krappe keerlus aan het Lambertus Zijlplein in Geuzenveld werd na ruim een jaar door een ruimere lus vervangen. Gelede wagen 712 staat nog op het oude spoor, links is het nieuwe spoor in aanleg; 30 december 1975.
Foto: Erik Swierstra.

De ingebruikname vond plaats op 30 september en de zondag daarop maakten vele duizenden mensen van de gelegenheid gebruik om per tram een kijkje te nemen in de nieuwe tuinstad. De toeloop was zo groot dat zelfs extra trams van andere tramlijnen gehaald moesten worden om alle kijklustigen te kunnen vervoeren. In de afgelopen vijftig jaar is het nooit meer zo druk geweest op lijn 13 als op die dag.

5. In 1989 nam lijn 14 na 35 jaar de plaats in van lijn 13 op de oude route door Slotermeer. Gelede wagen 870 in de boog van de Burgemeester de Vlugtlaan naar de Slotermeerlaan; 18 september 1989.
Foto: Erik Swierstra.

Twintig jaar later, op 12 oktober 1974, vond eindelijk de lang verwachte verlenging naar Geuzenveld plaats. Lijn 13 ging nu vanaf de rotonde Slotermeerlaan via de Burg. Roellstraat naar het Lambertus Zijlplein rijden. De tram had hier ook voor het eerst een geheel vrije baan in de middenberm van de weg. Ook Geuzenveld heeft deze maand dus een jubileum, want het is nu dertig jaar geleden dat de tramverbinding hier in gebruik kwam. De laatste uitbreiding van het tramnet in Slotermeer was de aanleg van de tweede tramverbinding vanaf het Mercatorplein westwaarts.

6. In 2001 werd de hooggelegen baan in Geuzenveld vervangen door een trambaan op straatniveau. Gelede wagen 724 berijdt de nieuwe sporen op de Burgemeester Roellstraat; 1 oktober 2001.
Foto: Erik Swierstra.

Lijn 13 werd verlegd via de route Jan Evertsenstraat - Jan Tooropstraat - Jan van Galenstraat - Burg. Roellstraat. Lijn 13 verliet de oorspronkelijke route en hiervoor in de plaats kwam lijn 14, die vanaf de Bos en Lommerweg via de Burg. de Vlugtlaan en de Slotermeerlaan naar de Sloterplas ging rijden.

7. De ‘Haventram’ 776 en de wit-blauw geschilderde gelede wagen 801 aan het vernieuwde eindpunt Geuzenveld; 9 maart 2002.
Foto: Erik Swierstra.

Deze wijziging ging in op 18 september 1989. Tussen september 2000 en september 2001 reed lijn 13 weer naar het oude eindpunt aan de Sloterplas. In deze periode werd de hoog gelegen trambaan bij het Lambertus Zijlplein afgegraven en enkele meters lager geheel opnieuw aangelegd.

8. De eerste dag dat de Combino’s in de reizigersdienst verschenen reden zij op lijn 13. Combino 2006 passeert het Lucas Andreas Ziekenhuis aan de Jan Tooropstraat; 22 april 2002.
Foto: Erik Swierstra.

Al weer vijftien jaar heeft Slotermeer twee tramlijnen. Per 12 december 2004 kwam lijn 7 daar als derde lijn bij. Omdat de keerlus op het Bos en Lommerplein in 2003 is verdwenen werd lijn 7 omgelegd naar het Surinameplein. Over het te kiezen eindpunt bestond onenigheid. Uiteindelijk werd besloten lijn 7 te verlengen vanaf het Bos en Lommerplein via de Burg. de Vlugtlaan en Slotermeerlaan naar het eindpunt bij de Sloterplas. Na lijn 13 (1954 tot 1989) en lijn 14 (sinds 1989) is lijn 7 de derde tramlijn die deze route berijdt.

9. Sinds 2004 is lijn 7 de derde tramlijn in Slotermeer. Zowel lijn 7 als lijn 14 verbindt het Sloterpark met het Flevopark. Combino 2147 in winterse omgeving op de Slotermeerlaan, bij het eindpunt Sloterpark; 22 december 2007.
Foto: Erik Swierstra.

© Erik Swierstra, 15 februari 2010

Geraadpleegde literatuur:
De data van wijzigingen in de tramlijnen zijn ontleend aan de publicatie 'Lijnenloop Openbaar Vervoer Amsterdam, 1839 - 1989', door H.J.A. Duparc (1989).

< Naar index van Erik Swierstra

laat een berichtje achter