Bijdragen van Tom Mulder
Geheugen van de Amsterdamse tram

<< terug naar index Tramcolumns

volgende column >>

Tramcolumn 160

Share |

HET BEUGELZWAAIEN (220512)
Foto's van Tom Mulder tenzij anders vermeld
tommulder@amsterdamsetrams.nl

Zoals alle trambelangstellenden zit ik me al jaren af te vragen waar die traminteresse vandaan is gekomen en wat de oorzaak is van deze trambelangstelling. We raken er nooit over uitgepraat. Ja, ik werd als peuter echt de Unions van lijn 18 ingeduwd/getild. Een paar jaar later werd ik dagelijks geconfronteerd met de echte trams, de Siemens Shuckerts van tramlijn 12, die bijna door het klaslokaal van mijn kleuterschool en de lagere school heen reden.


Beugelzwaaien van mw. 393 op 10 mei 1947

Of ik werd in de stad geconfronteerd met de reusachtige tramtreinen, met hun prachtige claxons, van de Noord-Zuidhollandse Vervoermaatschappij. Ze pasten door hun lengte niet eens op de haltes van het GVB. De ver vooroorlogse 1200-en van lijn 13 waren nietige trammetjes vergeleken met de klassieke, massale tramtreinen van de NZH. Zonder het GVB-personeel te beledigen, keek ik altijd met grote bewondering naar de NZH-bestuurders, die toch in hun eentje zo’n grote tramtrein, bestaande uit drie grote rijtuigen, bestuurden. En die ze zonder blikken of blozen door de spitsuurdrukte van de Raadhuisstraat, de Rozengracht en de De Clercqstraat heenloodsten. Het was een wonder, dat dit allemaal lukte met die smalle NZH-sporen! Uiteraard gingen andere ‘weggebruikers’ wel aan de kant als er een NZH-stel aan kwam en dat ook nog onderweg was naar Zandvoort! Was er een mooiere baan voor die bestuurders? Als ik zo’n NZH-stel zag, werd ik automatisch heel jaloers.


Lijn 11 op het tijdelijk kopeindpunt Prins Hendrikkade, 14-8-1954. Er is kennelijk iets mis met de beugelbok. Tram- en PTT-personeel kijkt belangstellend toe.

Zowel op de tram als op de bestuurder, altijd keurig met NZH-pet! Alleen op de bestuurder natuurlijk. Wij hadden de snelle, stoere blauwen van lijn 3, die bij wijze van spreken de baas speelden van het GVB. De Siemens Shuckerts van lijn 12 leken altijd heel voorzichtig en bescheiden onderweg naar de Oostzaanstraat of het Centraal Station. Ze konden niet sneller door de vele enkelspoortrajecten op de Haarlemmerdijk/staat en de wisselplaatsen waar eventueel op een tegenligger werd gewacht. De lijn 3-stellen reden in mijn ogen met schijnbaar dubbele snelheid, vergeleken met de Siemens Shuckerts van lijn 12, van de Zoutkeetsgracht naar het Muiderpoort Station. Op het Haarlemmerplein leek altijd wel een tram aanwezig. Of het was een lijn 12-stel of er stond een blauwe van lijn 3 passagiers te laden of te lossen met de Haarlemmerpoort op de achtergrond. In de laatste week van lijn 12 vertelde één van de vaste lijn 12-bestuurders op het voorbalkon, dat hij naar lijn 3 ging na het einde van lijn 12. Ik dacht toen nog ‘dat wordt een stuk harder werken’. Ik kwam hem zes jaar later weer eens tegen toen ik een krantenwijk had in Slotervaart. De lijn 12-bestuurder was voor mij magisch geworden.

Het Haarlemmerplein was in de 50-er jaren vanzelfsprekend, met twee tramlijnen, een belangrijk onderdeel van het GVB-netwerk. Enkele jaren daarvoor kon je op het Nassauplein nog naar de regelmatige verrichtingen kijken van het zeer bejaarde lijn 18-materieel. Het beugelzwaaien van de kleine Unions met hun witte balkons of de tweelingtrams, of de Bergmanwagens leek bijna een kermisattractie. Iedereen keek naar die fascinerende gebeurtenis en of dat wel in één keer zou lukken! Als het voor elkaar was, kon weer naar Sloterdijk worden geschommeld. Het leek allemaal zo vanzelfsprekend! Totdat helaas besloten werd, dat lijn 18 niet meer van deze tijd was en zou worden vervangen door bejaarde GVB-autobusjes van voor de oorlog. Weg was de lijn 18-tramromantiek van het Nassauplein en de Haarlemmerweg. Gelukkig bleven de antieke lijn 12-stellen nog even voor wat tramleven zorgen en werd constant voorzichtig (bonk, bonk...)over de Nassaupleinbruggen gereden. Daarna verdwenen de lijn 12-stellen weer onder het spoorwegviaduct op weg naar de Oostzaanstraat.

Eventuele fouten voorbehouden (red.)

 
<< terug naar index Tramcolumns

volgende column >>

omhoog

laat een berichtje achter

 

Bezoekersteller

eXTReMe Tracker